De eerste trein naar Plettenberg [8 juli 1915]
Sauerländer Kleinbahn
Alles is hier nostalgie: het puffen van de stoomlocomotief, de houten banken, het ontspannen geratel van de wielen. Toch belichamen smalspoorlijnen, zoals de Sauerland Kleinbahn bij Plettenberg, de technische vooruitgang van weleer: ze vervangen het goederenvervoer met paardenkarren en brengen de kleine ijzerindustrie in de smalle dalen van het Sauerland dichter bij de lijn Ruhr-Sieg en dus bij het Ruhrgebied ...
- Lees meer info tekst
-
… Want de overal gutsende waterkracht, die leidt tot de vestiging van hamermolens, smederijen, gieterijen, kleinijzerfabrieken en draadtrekkerijen in de meest afgelegen nauwe valleien, blijkt nu een nadeel te zijn: de fabrieken aldaar zijn ontoegankelijk voor grote treinen, en zelfs de smalspoortreinen rijden bij gebrek aan ruimte midden op de weg. Vandaag zijn ze allemaal verdwenen, behalve de Sauerland Kleinbahn!
Zijn begin is merkwaardig. Als in 1955 in Sauerland de grote teloorgang van het smalspoor begint, vinden enkele wagons hun weg naar de eilandspoorwegen op Juist, Spiekeroog en elders. Maar ook die worden begin jaren '80 gesloten, en zo staan er plotseling wagons te koop die een stukje Sauerlandse industriecultuur belichamen. Deze buitenkans ontneemt sommige spoorwegliefhebbers elk moment rust. Zij richten dus zonder verder omhaal de vereniging "Märkische Museums-Eisenbahn" (Märkische Museumspoorweg) op en kopen de spoorvoertuigen in kwestie aan.
Maar waar moeten ze ermee heen? De historische smalspoorlijnen zijn door hun tracé niet meer geschikt om als "tramlijn" te worden gebruikt. In deze situatie stelt de stad Plettenberg een gedeelte van de reeds lang in onbruik geraakte spoorlijn van Plettenberg naar Herscheid ter beschikking. De "Herscheider", zoals hij in de volksmond werd genoemd, pendelt daar tussen 1915 en 1969. Het was ooit bedoeld als onderdeel van een treinverbinding van Kassel naar Keulen, maar afgezien van dit traject is het er nooit van gekomen. Vandaag puft de Sauerland Kleinbahn over een pas herbouwde twee kilometer lange lijn door het idyllische Elsedal. De stoomlocomotief "Bieberlies" is een "nieuwkomer": hij reed vroeger als smalspoorlijn tussen Gießen en Bieber, maar lijkt op de locomotieven die vanaf de jaren ‘30 voor de Kreis-Altenaer Eisenbahn in dienst waren. De meeste passagierswagons komen ook van elders, alleen de goederenwagons zijn echte "Sauerländer". Het oostelijke einde van de museumspoorlijn wordt gemarkeerd door het station Köbbinghauser Hammer bij Plettenberg. Aan de andere kant ligt het historische station Herscheid-Hüinghausen, uitgerust met een biertuin en een stationscafé.
Stalen Tijdreis Bestemmingen in de buurt
De "Stalen Tijdreizigers" Luise & Alfred: Sauerländer Kleinbahn
Al:
Else? - Wie is Else? We willen naar Lüdenscheid en niet nog een praatje maken! ...
- Vollständiger Dialogtext
-
Al: Else? – Wer ist Else? Wir wollen doch nach Lüdenscheid und nicht schon wieder ein Pläusch’ken halten!
Lu: Else heißt das Flüssken hier! Zwischen Herscheid und Plettenberg treibt der Bach so manchen Hammer an – Du weißt schon Alfred – mit Wasserkraft!
Al: Und wie schaffen die Herscheider ihre Stahlgüter nach Plettenberg zur Eisenbahn nach Hagen oder Siegen?
Lu: Das ist ein Fall für unsere fleißigen Lieschen!
Al: Alles klar – schon wieder Frauenkraft.
Lu: Will ich meinen! Ich meine unsere kleinen Dampflokomotiven, die auf schmaler Spur durchs Elsetal schnaufen, hinauf und wieder hinunter ins Lennetal zu den großen Schwestern. Man weiß sich eben zu helfen in den engen Seitentälern …
Al: Das gefällt mir! Pferdefuhrwerke sind echt vom alten Eisen. Lass uns mal Kleinbahn fahren – das geht auch ’nen Tacken schneller voran!
Plan je bezoek
Adres:
Elsetalstr. 46
58849 Herscheid-Hüinghausen
Tel. 02357/4637
www.sauerlaender-kleinbahn.de
Openingstijden:
Voertuigenhal ma-za: 10 uur
rijden: 1 zon (mei-okt), 1.+3 zon (mei-aug)
De Plettenberg Kleine Spoorweg (1961)
Korte beschrijving (film zonder geluid)
Historische filmbeelden laten zien hoe sterk het smalspoor, dat in 1896 in gebruik werd genomen, het stadsbeeld van Plettenberg heeft bepaald tot de sluiting in 1962. Het smalspoor met zijn stoomlocomotief creëerde concurrerende vervoersvoorwaarden voor de opkomende industrie in de regio.
De Sauerland Kleinbahn in beeld
-
-
De Plettenberg Kleine Spoorweg [1957]
-
Een trein rijdt door de Grünestraße in Plettenberg [1961]
-
Ingang van het station Herscheid-Hüinghausen [2007]
-
Rijd het station Seissenschmidt binnen [2007]
-
Locomotief Bieberlies [2015]
